ورود تکنولوژی و فناوری های جدید به دنیای امروزی، علاوه بر به ارمغان آوردن نوآوری و سرعت، موجب بروز برخی از رخدادهای جدید و پیش بینی نشده نیز گردیده و دردسرهایی را برای استفاده کنندگان از این تکنولوژی ها، به همراه داشته است. از جمله تکنولوژی هایی که استفاده از آن ها، سبب بروز مشکلات و شکل گیری برخی جرایم شده، تلفن های همراه هوشمند یا غیر هوشمند هستند.
مزاحمت های تلفنی، مزاحمت از طریق پیامک و به مرور، با پیشرفت تر شدن تلفن ها و شکل گیری شبکه های اجتماعی، مزاحمت و جرایمی نظیر هک کردن تلگرام، گرفتن اسکرین شات و انتشار آن و مواردی از این دست، از جمله دردسرها و جرایم با واسطه تلفن همراه هستند. مزاحمت پیامکی، از شایع ترین مزاحمت ها، به واسطه تلفن همراه بوده و به همبن جهت، قانون گذار، آن را جرم انگاری کرده و مجازات مزاحمت پیامکی که مجازات سنگینی است را برای مرتکب آن، در نظر گرفته است.
آیا مزاحم پیامکی مجرم است؟
در صورتی که مزاحمت عامدانه و با قصد قبلی انجام بگیرد و همچنین باعث ناراحتی و سلب آسایش و آرامش گیرنده پیام شود.
چنانچه پیامک هایی که به قصد مزاحمت ارسال می شوند شامل موارد زیر شود، می تواند به عنوان عمل مجرمانه تحت پیگیرد قانونی قرار گیرد:
سلب آرامش و آسایش از شخص گیرنده تماس
تماس های مکرر و بدون وقفه به قصد آزار و اذیت
تهدید به قتل
تهدید به اخاذی
تهدید به ضررهای مالی یا حیثیتی
تهدید به افشای اسرار شخص یا بستگان و خانواده وی
شروط لازم برای اثبات توهين از طريق ارسال پيامک
در صورتی که شروط زیر وجود داشته باشد، اثبات جرم توهين از طريق ارسال پیامک تحقق پیدا می کند و شخص ارسال کننده شناسایی می‌شود:
- سيم كارتی كه متن پيامک توهين آمیز با آن به شاكی فرستاده شده تحت مالكيت متهم باشد.
- دريافت كننده پیامک توهين آمیز مالک سیم کارت باشد و همان شخص شاکی در پرونده پیامک توهین آمیز باشد.
جرم مزاحمت پیامکی، یکی از جرایمی است که به واسطه استفاده از تلفن همراه، صورت می گیرد و قانون گذار، آن را جرم انگاری کرده و همانطور که شکایت از مزاحمت تلفنی، ممکن است، امکان شکایت از جرم مزاحمت پیامکی، جهت صدور حکم مجازات مزاحمت پیامکی نیز فراهم است.
برای بررسی حکم مجازات مزاحمت پیامکی، باید، به ماده 641 اصلاحی قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات، ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری و تبصره دو ماده 14 قانون تاسیس شرکت مخابرات ایران، مراجعه کرد، ماده 641 اصلاحی قانون مجازات اسلامی، در خصوص حکم جرم مزاحم شدن از طریق اس ام اس یا همان پیامک، مقرر می دارد:
"هر گاه کسی، به وسیله تلفن یا دستگاه های مخابراتی دیگر، برای اشخاص، ایجاد مزاحمت نماید، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب، به حبس از پانزده روز تا سه ماه، محکوم خواهد شد." بر اساس این ماده، حکم جرم مزاحم شدن از طریق اس ام اس، علاوه بر آنچه در قانون تاسیس مخابرات ایران، آمده، حبس است.
با توجه به ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب اردیبهشت هزار و سیصد و نود و نه و تبصره آن، حداقل و حداکثر حبس جرم مزاحمت پیامکی، به نصف، یعنی 7 روز تا یک ماه و نیم، تقلیل می یابد و بنابراین، جزای نقدی، جایگزین آن می گردد.
تبصره 2 ماده 14 قانون تاسیس مخابرات نیز در خصوص مجازات مزاحمت از طریق سیستم های مخابراتی، مقرر می دارد: " هر کس، وسیله مخابراتی در اختیار خود را وسیله مزاحمت دیگری قرار دهد یا با عمد و سوء نیت، ارتباط دیگری را قطع کند، برای بار اول، به او، کتبا اخطار می شود و برای بار دوم، به مدت یک ماه، ارتباط او، قطع خواهد شد و در صورت تکرار، مدت قطع ارتباط او، برای هر بار سه ماه، خواهد بود و برای هر بار تجدید ارتباط، باید، یک هزار ریال بپردازد."
بر اساس این ماده نیز مرتکب جرم مزاحمت پیامکی، علاوه بر حبس مندرج در ماده 641 قانون مجازات اسلامی، به محرومیت در استفاده از سیستم های مخابراتی، محکوم می شود و در صورت تکرار جرم نیز باید، جریمه نقدی بپردازد. در ادامه، در خصوص نحوه شکایت از جرم مزاحم شدن از طریق پیامک، توضیح خواهیم داد.
نحوه شکایت و رسیدگی به جرم مزاحمت پیامکی
نحوه شکایت از جرم مزاحمت پیامکی، جهت صدور حکم مجازات مزاحمت پیامکی، با ثبت نام در سامانه ثنا، تنظیم متن شکواییه و سپس، ثبت و ارسال آن، به دادگاه صالح، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می باشد و برای این امر، بهتر است، شاکی، بر اساس نمونه شکواییه های موجود، متن شکواییه خود را تنظیم کرده یا با کمک گرفتن از یک وکیل، اقدام به این امر نماید، تا صدور حکم جرم مزاحم شدن از طریق پیامک و اس ام اس، با مشکل مواجه نگردد.
پس از ثبت شکواییه و ارسال آن، به دادگاه صالح، دادسرا، ادله را بررسی کرده و به تحقیق، در خصوص جرم واقع شده می پردازد تا اگر ادله، برای انتساب این اتهام، به متهم، کافی نیست، اقدام به صدور قرار منع تعقیب نماید و در غیر این صورت، قرار جلب به دادرسی را صادر کرده و پس از صدور کیفر خواست از سمت دادستان، پرونده را برای رسیدگی بیشتر و صدور حکم مجازات، به دادگاه کیفری دو، ارسال کند.
شایان ذکر است، از آنجا که امروزه، اطلاع رسانی از جلسات رسیدگی دادگاه ها و همچنین، آرای صادره از محاکم، از طریق حساب کاربری ثنا، صورت می گیرد و ثبت شکواییه نیز نیازمند داشتن حساب کاربری ثنا است، در صورتی که شاکی، هنگام شکایت، از حساب کاربری ثنا، برخوردار نیست باید به صورت حضوری، در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و یا به صورت اینترنتی، از طریق مراجعه به sana.adliran.ir نسبت به تشکیل حساب کاربری، اقدام کند تا از جلسات رسیدگی و رای دادگاه، آگاه گردد.
نمونه شکواییه مزاحمت پیامکی
ریاست محترم دادسرای …
با سلام
احتراماً اینجانب مالک خط تلفن به شماره … هستم و مشتکی عنه از طریق شماره … از تاریخ … به مدت … با ارسال پیامک های حاوی الفاظ رکیک و تهمت برای بنده مزاحمت پیامکی ایجاد کرده است. با وجود تقاضای مکرر از ایشان مبنی بر خاتمه مزاحم، ایشان همچنان به اقدامات غیر اخلاقی خود ادامه داده و با ارسال پیامک های آزار موجب سلب آسایش بنده شده است. لذا با توجه به دلایل و ضمائم ارائه شده حاوی لیست تماس ها و پیامک ها و با استناد به مواد ۶۴۱ و ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی تعزیرات، تعقیب و مجازات وی را استدعا دارم.